Alote| In het licht
Als wensouder tekende je wellicht een document waarin je verklaarde dat je niet zou zoeken naar de anonieme donor. Door dat document mag je in principe dus niet op zoek gaan via dna en stamboom onderzoek naar de andere biologische ouder van je kind.
Het is echter de vraag of dergelijk document rechtsgeldig is? Het druist in tegen het grondrecht van de kinderen. Als ouder is het je primaire verantwoordelijkheid om de kinderrechten van je kind te beschermen en te waarborgen. Daarenboven is het de taak van de overheid om ouders te steunen in deze taak. Nog meer.... Het is eveneens de taak van de overheid om in te grijpen wanneer de kinderrechten ernstig in gevaar zijn. Wanneer zowel overheid als de medische wereld verzaakt aan het waarborgen van de kinderrechten, is het eens te meer aan de ouders om zich daarvoor in te zetten. Dus, zou een juridische procedure tegen een zoekende wensouder wel stand houden in een rechtszaal? Het grondrecht en het belang van het kind zal normaal gezien zwaarder doorwegen dan het belang van de anonieme donor.
Als donorkind tekende je nooit een document of contract met het fertiliteitscentrum dus zij mogen sowieso op zoek gaan.
We begrijpen echter dat de afschaffing van de anonimiteit voor velen (nog) gevoelig ligt. Voor zowel donoren als voor wensouders. En dus ook het zoeken naar een anonieme donor.
Daarom vinden we het belangrijk om te blijven duiden op de redenen die iemand aanzet om te zoeken:
Willen weten wie de donor is, wil niet per direct altijd zeggen dat er ook de vraag om contact met de donor is.
Redenen van donoren om zich vindbaar & bereikbaar op te stellen:
DNA en stamboomonderzoek
Als je op deze pagina bent beland, wil dat vermoedelijk zeggen dat je een onbekende biologische verwant, familie zoekt en wil vinden. Je overweegt, of deed misschien al, een DNA-test. Maar wat nu? Hoe ga je met de DNA-resultaten aan de slag? Hoe interpreteer je al die informatie? Hoe gebruik je ze in functie van je zoektocht?
Alote tracht de eerste belangrijke informatie behapbaar en begrijpelijk voor te stellen om jullie op weg te helpen in jullie zoektocht.
Via DNA en stamboomonderzoek gaan zoeken naar biologische verwanten, is geen evidente beslissing en bezigheid. Want jij wil zoeken terwijl de ander misschien niet gevonden wil worden? En als je dan vindt, bestaat er geen garantie dat de ander bereid is om met je in gesprek te gaan? Steun je je kind als ouder in het zoeken naar? Of zoek je als ouder voor je jonge kind alreeds? Dan maakte je een ethisch moeilijke keuze. En afhankelijk van de DNA matches die je krijgt, kan het meer of minder (of heel erg veel) werk met zich meebrengen. Dergelijke zoektochten kunnen meteen rond zijn wanneer de andere persoon ook alreeds in een DNA databank geregistreerd staat. Maar een zoektocht kan ook jaren tijd in beslag nemen. Zo kan het dus een tijdrovende bezigheid worden die veel geduld en doorzettingsvermogen van je vraagt.
Als donorkind heb je recht op toegang tot afstammingsinformatie. En wil je daarom via dna gaan zoeken. Misschien weet je al heel duidelijk wat je wil wanneer je de persoon die je zoekt, vindt? Misschien weet je dat nog helemaal niet en bekijk je dat wel wanneer het zover is? Misschien wil je niet perse een hecht contact met de eiceldonor of spermadonor maar wil je vooral weten wie en hoe hij/zij is? Misschien wil je vooral weten of je halfbroers en/of halfzussen hebt en wie zij zijn?
Als wensouder wil je misschien het grondrecht van je kind mee kunnen waarborgen? Maar hoe doe je dat het beste? Door te wachten totdat je kind oud genoeg is om er zelf bewust vragen over te stellen? Volg je het tempo van je kind en schiet je in actie wanneer je kind concrete vragen begint te stellen? Wacht je tot wanneer je kind voldoende maturiteit aantoont om daar zelf eigen keuzes in te maken? Doe je niets en volg je en respecteer je de wet? Zoek je niet naar een donor die niet gevonden wil worden? Maar wat dan met het grondrecht van je kind?
Als donor vind je het misschien eng om lezen dat donorkinderen en wensouders naar je zoeken? Wie en hoeveel kinderen/wensouders willen en proberen je misschien te vinden? En wat willen ze dan misschien van je? Dat begrijpen we. Toch vragen we om op te letten dat de zorgen die je hebt geen loopje met je nemen. Maar evengoed kan het zijn dat jij zelf benieuwd bent naar of en hoeveel nakomelingen er uit je donaties zijn geboren. En wie en hoe deze kinderen zijn.
Veel donorkinderen willen vooral weten wie je bent. Misschien willen ze 1 keer afspreken. Misschien vaker. Dat kan enkel de tijd uitwijzen. Ontdekken wat jullie van elkaar willen weten en hoe jullie je onderlinge relatie/verstandhouding vorm willen geven, is een proces dat tijd vraagt. Gun elkaar daar in de tijd. Waar wij als Alote wel voor pleiten is dat je als donor niet het recht hebt om te zoeken naar eventuele donorkinderen. Je hebt wel het recht om vrij te kiezen alsnog vindbaar te zijn ondanks dat je doneerde in een wettelijk kader dat anonimiteit als standaard hanteerde. Zeker als ook jij het recht op toegang tot afstammingsinformatie erkent van de geboren donorkinderen.
Biologische ouder(s) zoeken
We baseren onze uitleg op een zoektocht naar 1 biologische ouder. Dus je zoekt naar een eiceldonor of naar een spermadonor. Oftewel, je zoekt naar een verwant in maternale of in paternale lijn. Indien je zoekt naar beiden omdat je in een situatie bent van dubbele donatie, lees dan zeker verder. We komen daar verderop in de uitleg op terug.
Indien je 1 biologische ouder kent en 1 biologische ouder zoekt, doe je idealiter 2 DNA-testen. Je test namelijk de biologische ouder die je kent én het kind van wie je de andere biologische ouder zoekt. Op deze manier kan je de DNA-resultaten vergelijken van de gekende ouder en het zoekende kind. De DNA-matches die jullie gemeenschappelijk hebben die zijn irrelevant voor je zoektocht. Deze matches wijzen op verwantschap met de gekende biologische ouder. De overige DNA-matches zijn dé matches die je nodig hebt voor jouw zoektocht.
Zodra je informatie verzamelt over je DNA-matches noteer je best deze informatie zodat je niet telkens opnieuw moet opzoeken of een welbepaalde DNA-match relevant is of niet. De software van DNA-bedrijven laten het toe om per DNA-match notities te maken en/of kleurcodes te geven. Bijvoorbeeld maternaal versus paterneel of solo match versus getrianguleerde match. Zodra je een gemeenschappelijke voorouder of koppel hebt gevonden tussen twee of meer DNA-matches kan je dit ook weer met een kleurcode aangeven.
Als je onderzoek groot wordt omdat je veel generaties terug moet, kan het gebeuren dat je wat verloren begint te lopen in de grootte van je stamboom. Daarom kan het ook handig zijn om in een word of excel document noties te maken op een manier die voor jou overzichtelijk is.
Met welke DNA matches aan de slag?
Grote DNA matches met 1 of meer grote gedeelde segmenten zijn interessant. Zeker als deze matches zelf ook al een stamboom bouwden, zijn ze een mooi vertrekpunt om zelf verder stamboomonderzoek mee te doen.
Wanneer deze DNA matches ook nog eens getrianguleerde matches hebben, heb je meteen helder rond welke DNA macthes je jouw onderzoek kan starten. De kans is groot dat je dan al snel de gemeenschappelijke voorouder tussen deze matches op het spoort geraakt. Dat is al 1 grote stap voorwaarts.
Heb je grote matches en vind je dan een gemeenschappelijke voorouder, dan kan je alle verwanten onder dit koppel beginnen opzoeken en je stamboom zoveel mogelijk compleet krijgen. De persoon naar wie je op zoek bent, zou dus te vinden moeten zijn onder deze gemeenschappelijke voorouder(s).
Werk je met kleinere DNA-matches (onder de 100cM) dan moet je soms heel wat generaties terug in de tijd werken. Als je dan een gemeenschappelijke voorouder vindt, moet je ontzettend veel verwanten onder dit koppel weten terug te vinden.
In dat geval is het zinvol om met andere DNA-matches verder te zoeken naar extra verbindingen in de stamboom. En dus te zoeken naar meerdere gemeenschappelijke voorouders om duidelijk te krijgen welke namen, regio’s,… er over de verschillende stambomen heen terugkomen. Zo kan je in de veelheid van informatie op zoek gaan naar patronen. Zo kan je dan weer achterhalen waar je je focus kan leggen je verder onderzoek.
Dus als je vele generaties terug moet, is het zinvol om rond zoveel mogelijk goede DNA-matches stambomen te bouwen en zoveel mogelijk DNA-matches in de stamboom aan elkaar verbonden te krijgen.
Het voordeel van commerciële bedrijven die de mogelijkheid bieden tot genetische genealogie is dat er een massa aan informatie beschikbaar is die door andere gebruikers wordt aangebracht. Je kan dus heel veel informatie terugvinden en vlot in je eigen stamboom plaatsen. Niet alleen van andere gebruikers maar uit allerhande archieven gaat het systeem ook voor jou op zoek naar mogelijk extra informatie. Partners, ouders, kinderen,… van personen die jij in je stamboom plaatst.
Deze informatie moet je in principe checken. Want gebruikers die informatie toevoegen kunnen foute informatie toevoegen. Dus je checkt best de gevonden informatie met informatie uit de burgerlijke stand van onze Belgische archieven, overlijdensbrieven, bidprentjes,… of online onderzoek. Familiekunde Vlaanderen kan dan ook soms helpend zijn.
Of zoeken in Agatha. Dat is de online zoekomgeving van het Rijksarchief van Vlaanderen. Daar kan je gaan zoeken in de originele akten van de Burgerlijke Stand. Dat is zeker niet altijd evident als leek. Maar zo kan je je informatie staven. En zo kan je mogelijks hiaten in je stamboom ontdekken of alsnog opvullen.
Alle informatie die je op deze pagina vindt, heb ik geschreven op basis van mijn eigen ervaring in en met MyHeritage. En op basis van wat anderen die ik gaandeweg leerde kennen mij hebben uitgelegd en geleerd.
Lidmaatschap MyHeritgae
Ik leerde MyHeritage kennen via mijn eigen dna onderzoek en het uitbouwen van mijn eigen stamboom. Ik kocht daarvoor een lidmaatschap aan waarbij ik niet beperkt was in de grootte van stamboom die je kan bouwen.
De software werkt mee voor je door alle gegevens in hun hele database te scannen op gegevens die overeenkomen met gegevens in je eigen stamboom.
Het spreekt voor zich dat dit soort hulpmiddelen effectief een grote hulp zijn. Ander zou je elke persoon in de stamboom zelf moeten gaan opzoeken en alle gegevens zelf manueel invullen. Een lidmaatschap is dus meer dan de moeite.
Zelf kon ik via een korting een eerste jaar mij abonneren. Een paar maanden voor het einde van mijn abonnement werd ik meermaals door MyHeritage opgebeld. Ze wilde mij informeren voor een nieuwe abonnement. Dat wijst erop dat ze klanten niet graag zien vertrekken, hun abonnement zien opzeggen. Omdat ik heel erg twijfelde of ik wilde verlengen en er niet zoveel geld in wilde steken op dat moment, ging ik niet meteen op hun aanbod in. Ik kreeg 20% korting aangeboden en een extra DNA-kit. Uiteindelijk kreeg ik 40% korting aangeboden.
Maar omdat ik echt twijfelde, misschien zelfs een pauze in de zoektocht wilde inlassen, koos ik op de laatste dag van mijn abonnement om toch op te zeggen. Meteen kreeg ik het aanbod van 60% korting maar liefst. En daarom tekende ik toch terug in voor een jaar. Ik had op dat moment al wel een stamboom met ongeveer +3.000 mensen erin.
Als ik de support medewerkers van MyHeritage goed heb begrepen, geven ze misschien dergelijke kortingen enkel aan klanten die een stamboom bouwden van +2.000 personen erin. Met mijn keuze nam ik een gokje dat mij heel voordelig uit kwam. Ik geef het mee. Maar ik weet niet zeker of dit standaard gebeurt of niet? En vermoedelijk gebeurt dit ook niet jaar na jaar? Ik bedenk me daardoor wel dat als je betaalt, doe er dan echt alles mee wat je maar kan want hoe groter je stamboom, hoe groter de kans dat je misschien een flinke korting aangeboden krijgt. Ik vind dat eigenlijk logisch want het is door onze inzet om stambomen te bouwen dat hun database steeds sterker en waardevoller wordt. Dus durf te onderhandelen. MyHeritage wil, denk ik, liefst geen klanten verliezen.
