Alote| In het licht
Momenteel is de oude (behoorlijk achterhaalde) wetgeving nog van kracht. Weliswaar met een gedoogbeleid omtrent de afschaffing van donoranonimiteit. Maar wel nog in afwachting van nieuwe wetgeving die onze huidige regering moet uitwerken tegen uiterlijk 30/06/2027.
Daarom lijkt het ons nu niet zinvol om de 'Wet van 6 juli 2007 over de medisch begeleide voortplanting (MBV) en de bestemming van overtallige embryo's en gameten' hier helemaal uit de doeken te doen. Wel verwijs ik er voor de volledigheid graag naar voor zij die hier wel nog willen induiken. Hier kan je de MBV wet van 2007 raadplegen.
In september 2024 besloot het Grondwettelijk Hof tot afschaffing van donoranonimiteit. Het gehele Arrest van het Hof kan hier nalezen. Wij sommen hier graag de belangrijkste elementen uit het arrest op:
We vonden online terug dat er op 12 maart 2025 een wetsvoorstel is ingediend bij het Parlement tot wijziging van de MVB wet van 2007 op basis van het Arrest van het Grondwettelijk hof uit 2024. Echter kunnen we dit wetsvoorstel zelf niet inkijken. Daar gaan we nog achteraan.
We vinden wel terug via 'De Specialist' (de grootste medische persgroep in België) dat er enkele NV-A politici achter dit wetsvoorstel zitten. En dat het wetsvoorstel onder andere handelt over het oprichten van een Bewaar- en Beheersinstituut voor Donorgegevens (BBID). En verder in lijn ligt met het wetsontwerp van minister Vandenbroucke (Vooruit) van 1 juni 2023. Het wetsontwerp introduceert het principe van niet-anonieme donatie. Het wijzigt de bestemming van overtallige embryo’s en gameten. Het wetsvoorstel regelt wie welke gegevens kan opvragen. Helaas zien we daar nog leeftijdsgrenzen in opgenomen omtrent wanneer een donorkind toegang kan krijgen tot eerst de medische gegevens en niet-identificeerbare gegevens (vanaf 12 jaar) en later tot identificeerbare gegevens (vanaf 16 jaar). Wensouders kunnen voor een kind - 12 jaar de medische gegevens en niet-identificeerbare gegevens opvragen.
Deze leeftijdsgrenzen en het onderscheid tussen niet-identificeerbare en later identificeerbare gegevens blijven serieus onderwerp van discussie en nodige dialoog. Zo blijkt toch uit het Seminarie van 28 februari 2025. Meer informatie over dit seminarie vind je hier. Wie niet geneigd is om alle slides van de sprekers door te lezen, kan ook terecht bij onze podcast 'van Goud naar Zilver' (aflevering 7)
Als donor krijg je 30 dagen de tijd om schriftelijk bezwaar aan te tekenen wanneer een +16 jarige jouw identificeerbare gegevens opvraagt. Daarna maakt het BBID een belangenafweging.
Ook halfbroers en -zussen zullen onder bepaalde voorwaarden informatie kunnen opvragen. De donor zelf kan informatie inwinnen over het aantal kinderen dat met diens gameten zijn verwekt.
Als overgangsregeling wordt voorzien dat niet-identificerende gegevens kunnen worden vrijgegeven. En dat identificerende gegevens enkel vrijkomen met de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de donor. Daarom is het zo belangrijk dat zoveel mogelijk donoren aangeven wat zij verstaan onder niet-identificeerbare gegevens en identificeerbare gegevens. Dat je je doen via onze vragenlijsten.
Hierbij is het belangrijk te weten dat donorkinderen al jaar en dag ijveren voor hun recht op toegang tot afstammingsinformatie. Dat kregen ze in 2024 via het Arrest van het Grondwettelijk Hof. Donorkinderen willen weten wie hun donor is. Ons logisch verstand geeft dan aan dat een donorkind wil weten wie de donor is. En bijgevolg met slechts enkel medische gegevens en niet-identificeerbare gegevens als het ware nog geen stap verder staat. Ik vermoed dat de meeste kinderen niet perse meteen alle contactgegevens van de donor willen. Maar wel zeker een naam en een foto zullen willen naast de medische en niet-identificeerbare gegevens. Dat lijkt mij belangrijk om in het achterhoofd te houden.
Daarom werd tijdens het Seminarie in Leuven ook het idee geopperd om voor alle donoren uit het verleden te werken met een vrijwillig register. Zo kunnen alle donoren verzameld worden die geen probleem hebben met de afschaffing van de anonimiteit waardoor ook alle donorkinderen uit het verleden toegang kunnen krijgen tot informatie over hun donor.
De wet zal volgens de indieners van het voorstel naar verwachting één jaar na publicatie in het Belgisch Staatsblad in werking treden, maar alleszins uiterlijk op 1 juli 2027.
