Donoren bij Alote kiezen ervoor om zich vindbaar en bereikbaar op te stellen voor eventueel zoekende donorkinderen. Je vindbaar & bereikbaar willen opstellen is één van de belangrijkste standpunten bij Alote. Ondanks het feit dat donoren volgens de Belgische Wetgeving verplicht waren anoniem te doneren, erkennen wij het belang en de vraag van reeds (volwassen) donorkinderen om onderling contact mogelijk te maken. Lees hier onze allereerste tips om mee aan de slag te gaan.
Eén van de andere belangrijkste standpunten waaraan we veel belang hechten, is het erkennen van het recht op afstammingsinformatie. Het is immers een mensenrecht/kinderrecht is om informatie over je eigen afstamming te krijgen. Net zoals donorkinderen nieuwsgierig zijn naar de persoon waarvan ze afstammen, ervaart een donor uiteraard ook een gezonde nieuwsgierigheid naar zijn/haar nakomelingen. Het is een heel normaal existentieel gegeven meer te willen weten over elkaar. Donorkinderen hebben maar liefst 50% van het DNA van de donor meegekregen en daarom vinden wij dat zij vragen mogen stellen. 'Hebben we dezelfde haarkleur?', 'Lijken wij op elkaar, of net niet?', 'Welke kwaliteiten of eigenschappen kreeg ik van hem/haar mee?', ... Daarom staan we open voor persoonlijk contact om al deze vragen te beantwoorden. Om donorkinderen te helpen een beeld te schetsen van wie we als persoon zijn, van onze persoonlijkheid.
Tevens hechten we belang aan het kunnen verschaffen van medische informatie aan onze nakomelingen. Dit wordt eens zo belangrijk wanneer donorkinderen zelf hun kinderwens willen gaan vervullen.
Tot slot willen we ook de veel gestelde vraag 'Waarom doneerde je? beantwoorden. We willen onze motivatie en intentie aan donorkinderen kunnen & mogen uitleggen.
We willen kunnen bijdragen aan het vinden van aan halfbroers en -zussen. Hen helpen verbinden met elkaar. Voor al wie zijn ouders en grootouders wel kent, is dit vanzelfsprekend. Maar voor velen is dat niet zo. Velen weten niet wie hun ouder(s) & grootouders zijn, wie hun broers/zussen/halfbroers/-halfzussen zijn, wie hun neven/nichten zijn,.. Nochtans is het kennen van of weten van het bestaan van deze personen belangrijk om je eigen voorgeschiedenis te kennen.
Wij weten uit ervaring dat donorkinderen niet uit zijn op een erfenis of zoeken naar een nieuwe vader. En dat we ons hierover juridisch ook geen zorgen moeten maken. Recht op info is niet gelijk aan contact. Als donoren heb je geen juridische rechten of plichten ten aanzien van de kinderen geboren uit onze donaties. Wij weten ook dat de meeste donorkinderen zich niet opdringen maar eerder voorzichtig en terughoudend zijn in het aangaan van contact met ons.
Een van de belangrijkste standpunten bij Alote betreft de anonimiteit. Donoren bij Alote staan achter het advies om de verplichte anonimiteit af te schaffen. Daarentegen staan zij NIET achter het meersporenbeleid waarin de optie om anoniem te donoren nog steeds bestaat. Zo blijven de rechten van een donorkind immers mogelijks geschonden. Volgens het advies mag een kind dat op volwassen leeftijd de beslissing van de andere betrokkenen in vraag stelt, via het fertiliteitscentrum de donor vragen om meer informatie of om contact. Het kind is dan afhankelijk van de 'goodwill' van het fertiliteitscentrum en de donor om al dan niet vragen beantwoord te krijgen.
Een donorkind zou ten allen tijden, dus ongeachte de leeftijd, alle vragen moeten kunnen richten aan een onafhankelijk instituut (bijvoorbeeld het Vlaams Afstammingscentrum). Dus ook de vraag om identificeerbare gegevens van de donor en eventuele contactgegevens. Het beschikken over niet-identificeerbare en medische gegevens zou standaard mogelijk moeten gemaakt worden en bezorgd moeten worden aan de ouders na de geboorte van het kind.
Uit het advies van het Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-Ethiek en het voorgestelde meersporenbeleid :
Qua taal kan er verwarring ontstaan daar er soms ook gesproken wordt over een centrale databank maar er wordt hetzelfde mee bedoeld. Namelijk de registratie van alle donoren + ontvangende wensouder(s). Donaties uit het verleden worden helaas niet meegenomen in de registratie. Zo ontstaat er meer controle over het aantal kinderen dat per donor kan verwekt worden. Momenteel mag een donor maximaal bij 6 gezinnen kinderen veroorzaken. Aangezien er per gezin meerdere kinderen kunnen geboren worden, gaat dat nog steeds over 6 tot 24 kinderen per donor indien elk gezin respectievelijk 1 tot 4 kinderen krijgt. De registratie van donoren is een eerste belangrijke stap die we toejuichen.
Aangezien er online met gemak actieve massadonoren te vinden zijn, is er echter meer nodig om donorconceptie te reglementeren en het welzijn van betrokkenen veilig te stellen. Ook nodig is de strikte opvolging en samenwerking met de commerciële spermabanken zoals European Sperm Bank en Cryos International. Donoren die reeds doneerden aan dergelijke databanken mogen niet meer in België donoren. Dus we stellen ons de vraag hoe dit alles momenteel gecontroleerd/gereglementeerd wordt? Dat vraagt wellicht om heel andere wetgeving binnen het domein van sociale media, om daarbinnen bepaalde praktijken onmogelijk maken.
Sinds 2024, onder de bevoegdheid van Minister Vandenbroucke, is (na 15 jaar stilstand in de wetgeving omtrent donorconceptie) het centraal registratiesysteem in werking. Dit heeft 'Fertidata'. Daarmee maakte hij zijn belofte in 2023 waar.
Wij staan er niet achter dat de kinderwens vervuld wordt door het gebruik van meerdere donoren binnen 1 gezin. Indien het gezin aangeeft meerdere kinderen te willen, dient er bij aanvang van behandeling voldoende donormateriaal beschikbaar te zijn. In hoofdzaak om te voorkomen dat bij een nieuwe vraag een andere donor gebruikt moet worden. Dit is noch in het belang & welzijn van de kinderen noch handig wanneer kinderen op zoek gaan en het gezin met meerdere donoren in gesprek en contact dienen te gaan. Als donor krijg je dan ook te maken met een 'mee-donor'. Bovendien maakt dit het emotioneel wederom extra ingewikkeld als een meerling is ontstaan uit meerdere donoren. We vinden dit ethisch onaanvaardbaar en wensen niet dat dit soort praktijken plaatsvindt met ons donormateriaal.
Wij geloven dat fertiliteitsafdelingen volop moeten inzetten op het aanbieden van een trajecten voor donoren. Een begeleiding moeten voorzien doorheen hun donatieproces. Dat van start gaat voordat ze effectief donoren. Om donoren voor te bereiden op wat de mogelijke gevolgen zijn doorheen de rest van hun leven. Beseffen zij voldoende dat er later effectief mensen geboren worden uit hun donaties? Mensen met een eigen karakter, eigen gevoelens en gedachten, waarden en normen, visies en standpunten, gevoeligheden,... ? Of zij deze begeleiding moeten uitbesteden aan een dienst/organisatie die hiertoe de nodige expertise heeft.
Als donor is het belangrijk om jezelf heel wat vragen te stellen:
Begeleiding starten alvorens een donor effectief start met doneren
Als donor uit het verleden kan je sinds kort met al je vragen terecht bij het Afstammingscentrum. Maar het lijkt ons minstens zo belangrijk dat je als donor voldoende voorbereid en begeleid wordt op wat het donoren inhoudt alvorens je start met doneren. Fertiliteitsartsen zijn tegen de afschaffing van de anonimiteit omdat dit voor een tekort aan donoren zou zorgen. Maar is dat wel zo? Aangezien veel donoren zelf niet achter de verplichte anonimiteit stonden of gaandeweg uit de anonimiteit willen stappen en zich vindbaar willen opstellen. De anonieme donoren uit het verleden stonden lang in de koude. We pleiten hier dus voor een heel open dialoog met potentiële donoren zodat donoren heel bewuste keuzes maakten en beter voorbereid zijn op wat komt.